Δράσεις για τον Ιό του Δυτικού Νείλου στην Κ. Μακεδονία το 2018

Ο ιός του Δυτικού Νείλου ανήκει στο γένος Flavivirus (Οικογένεια Flaviviridae). Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1937 στην Ουγκάντα. Μεταδίδεται με τσίμπημα από μολυσμένο κοινό κουνούπι (Culex spp.) και προσβάλλει τον άνθρωπο, τα πτηνά και τα άλογα. Στην Ευρώπη ανιχνεύονται για πρώτη φορά αντισώματα έναντι του ιού σε άνθρωπο το 1958 και το 1963 εντοπίζεται ο ιός σε ανθρώπους και κουνούπια. Κύριο μέσο μεταφοράς και διασποράς του ιού αποτελούν τα πουλιά, ενώ η μετάδοση του ιού γίνεται στον άνθρωπο με τσίμπημα κουνουπιών.
Στην Ευρώπη, η πρώτη μεγάλης κλίμακας επιδημία συνέβη το 1996 στο Βουκουρέστι όπου καταγράφηκαν περί τα 500 κρούσματα εγκεφαλίτιδας και 50 θάνατοι και η δεύτερη στη Ρωσία το 1999. Το 2010 σημειώθηκε επιδημία του ιού για πρώτη φορά στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Συνολικά, διαγνώστηκαν εργαστηριακά 261 περιστατικά, τα 191 από τα οποία με εκδηλώσεις στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, και σημειώθηκαν 32 θάνατοι. Τα έτη 2011-2014 και 2017 (Ιούνιο – Οκτώβριο) καταγράφηκαν κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, ενώ κυκλοφορία του ιού είχε καταγραφεί σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες. Το 2018 καταγράφηκαν συνολικά 361 κρούσματα σε πολλές περιοχές της χώρας, εκ των οποίων τα 241 με εκδηλώσεις στο ΚΝΣ. Στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, σημειώθηκαν συνολικά 117 κρούσματα, κυρίως στις Π.Ε. Θεσσαλονίκης, Ημαθίας και Πέλλας.  

Οι δράσεις καταπολέμησης κουνουπιών που ανέλαβε η Οικοανάπτυξη το καλοκαίρι του 2018 για την αντιμετώπιση του ιού του Δυτικού Νείλου στην Κεντρική Μακεδονία ήταν οι εξής:

Μέσα σε οικισμούς:

1. Ψεκασμοί προνυμφοκτονίας και υπολειμματικής ακμαιοκτονίας σε όλες τις εν δυνάμει εστίες στους ιδιωτικούς χώρους (φρεάτια, βόθροι, λοιπές συλλογές νερού, επιφάνειες ανάπαυσης ακμαίων κουνουπιών μέσα στις αυλές και τους κήπους).
2. Εφαρμογές υπολειμματικής ακμαιοκτονίας στους κοινόχρηστους χώρους σε μια ακτίνα 200-300 μέτρων από το κρούσμα.
3. Ψεκασμοί εκνέφωσης ULV ακμαιοκτονίας μέσα στον οικισμό (πλήρης κάλυψη του οικισμού) κατά τις νυχτερινές ώρες και αναλόγως των συνθηκών επανάληψή του, μετά από δύο έως εφτά ημέρες.

Εντός των πόλεων (πυκνοδομημένες περιοχές):

1. Ψεκασμοί προνυμφοκτονίας και υπολειμματικής ακμαιοκτονίας σε όλα τα φρεάτια όμβριων υδάτων και λοιπές εστίες σε μια ακτίνα 1000 μέτρων γύρω από το κρούσμα.
2. Εφαρμογές υπολειμματικής ακμαιοκτονίας σε μια ακτίνα 200-300 μέτρων από το κρούσμα κυρίως σε κοινόχρηστους και ενίοτε σε κάποιους ιδιωτικούς χώρους όπως πυλωτές, εγκαταλειμμένα κτίρια κλπ.

Συνολικά για τον ιό του Δυτικού Νείλου πραγματοποιήθηκαν:
90 ψεκασμοί εκνέφωσης ULV σε 52 χωριά
100 ψεκασμοί υπολειμματικής ακμαιοκτονίας σε κοινόχρηστους χώρους οικισμών και πόλεων
Ψεκασμοί προνυμφοκτονίας και υπολειμματικής ακμαιοκτονίας στους ιδιωτικούς χώρους (αυλές και κήποι) 52 οικισμών 

Σε κάθε περίπτωση πραγματοποιούνταν εντομολογική επιτήρηση στις περιοχές πιθανής προσβολής, με την τοποθέτηση παγίδων σύλληψης ακμαίων κουνουπιών. Καθόλη τη διάρκεια του έργου πραγματοποιούνταν άμεση προώθηση ομάδων 50-100 κουνουπιών του γένους Culex σε εξειδικευμένο εργαστήριο για τον εντοπισμό του ιού του Δυτικού Νείλου.Συνολικά βρέθηκαν 10 θετικά pools σε οχτώ θέσεις.

Επίσης, κατά την εκτέλεση του παρόντος έργου, η Οικοανάπτυξη πραγματοποίησε αιμοληψίες σε κοτόπουλα νεαρής ηλικίας (από δύο έως 10 μηνών) ώστε να εκτιμηθεί το ποσοστό της οροθετικότητας στον ιό του Δυτικού Νείλου. Κατά την τρίτη περίοδο δειγματοληψιών, επί συνόλου 270 κοτόπουλων ανιχνεύθηκαν συνολικά 51 οροθετικά κοτόπουλα σε 22 ορνιθώνες στις Π.Ε. Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς και Πέλλας.